تاریخ انتشار : سه‌شنبه 14 ژانویه 2025 - 11:20

نگارش صفا فضیلت؛

علی(ع) را اینگونه به جامعه بشناسانیم ، اندیشه های علی قویتر از زور بازوانش بود

علی(ع) را اینگونه به جامعه بشناسانیم ، اندیشه های علی قویتر از زور بازوانش بود
هر انسانی را می توان از نوشته هایش شناخت . هنوز نهج البلاغه کتاب این انسان متفاوت از عصر خویش آنچنان که باید و شاید مورد مطالعه قرار نگرفته است .عده ای فقط نامش را به یاد دارند بی آنکه محتوایش را مطالعه کرده باشند.

“صفا فضیلت” /”صبح خرد”؛  هر انسانی را می توان از نوشته هایش شناخت . هنوز نهج البلاغه کتاب این انسان متفاوت از عصر خویش آنچنان که باید و شاید مورد مطالعه قرار نگرفته است .عده ای فقط نامش را به یاد دارند بی آنکه محتوایش را مطالعه کرده باشند.

جبران خلیل جبران اندیشمند مسیحی در وصف علی (ع) بیان می دارد که دو طایفه شیفته روش علی بودند یکی خردمندان پاکدل و دیگری نیکوسرشتان حاذق
جرج جرداق مسیحی چنان شیفته شخصیت علی می شود که در کتاب «صدای عدالت انسانی » بیان می کند :« ای روزگار کاش یک بار دیگر می توانستی به جهان ما یک علی دیگر می دادی » . و ای علی اگر بگویم تو از مسیح بالاتری دینم نمی پذیرد و اگر بگویم مسیح از تو بالاتر است وجدانم نمی پذیرد.

جرداق در جایی دیگر به شباهت حضرت علی و سقراط می پردازد گویی سقراطی دیگر با نگاهی متعالی در کویر جهالت حجاز گام گذاشته است. همانند سقراط در شهری متولد میشود که در آن اشراف و انحصارطلبان و قدرت طلبان همه چیز را به سود خود می خواستند . هر دو آرام ناپذیرند و هردو مسئولیت خرد و آگاهی و حمایت از ضعفا و زیادن دیدگان و گمراهان را در خود احساس می کنند و هر دو در همین مسیر هدایت به شهادت می رسند و شربت شهادت را می نوشند
آنچه علی را در نگاه همه خردمندان و اهل تدبیر بزرگتر می نماید شریک بودن علی در سختی های روزگار و فقر مردم عصر خویش است حاکمی بود که نه در قصر زیست و نه خود را جدا از مردم عصر خویش دید . نه تختی داشت و نه بارگاهی ،بر روی زمینی خوابید که فقرا می خوابیدند و زیر سقفی زیست که آسمانش با عامه جامعه خود یک رنگ بود.

تا زمانی که در جامعه خویش فقیری انتظار قرص نانی داشت خواب به چشمانش نمی رود و با گرسنگی جامعه گرسنه می خوابد و با سختی های جامعه همراه است . در نگاه علی دشنام دادن حتی به دشمن را زشت می پندارد آنجا که در جنگ صفین به جای دشنام به لشکریان خود می فرماید « خداوند خون ما و آنان را حفظ کن و بین ما و آنان آشتی برقرار فرما »

اوج اندیشه والای علی را در نامه و مانیفست حکومت داری که برای مالک اشتر که به وی حکومت مصر را داد می توان یافت نامه ای که ۱۴۰۰ سال پیش به نگارش درآمد و امروز چنان بدیع و نو هست که قابلیت اجرایی در آداب حکومت داری امروز را داراست .به مالک بیان می دارد تو را حکومت مصر می بخشم اما بدان که «مردم زیر دست تو دو گروهند یا در دین داری با تو برادرند و یا در آفرینش با تو برابرند» در نگاه علی انسان بودن فراتر از تمام عقاید و نژاد و رنگ برای اینکه شخص محترم شمرده شود کافی است.

امروز بعد از ۱۴۰۰ سال بنیان حقوق شهروندی جوامع مدرن بر همین جمله علی استوار است در حالی که این تاکید حضرت علی در جوامع خود مهجور و دورافتاده است . به مالک بیان می دارد که ای مالک هیچ چیز چون ستمکاری نعمت خدا را دگرگون نمی سازد و خشم خدا را برنمی انگیزد زیرا خدا دعای ستمدیدگان را می شنود و در کمین ستمکاران است . ای مالک با عدالت دمساز باش و خشنودی مردم را داشته باش زیرا خشم توده های مردم خشنودی نزدیکان را زیر پای می سازد
ای مالک شاخص ترین وزیران تو کسانی باشند که سخن حق بر زبان آورند اگر چه تلخ باشد.

ای مالک از متملقان و حریصان دور شو و با دانشمندان فراوان گفتگو کن
ای مالک اجرای حق را درباره هر که باشد چه خویشان و چه بیگانه لازم بدار
ای مالک اگر دشمنت تو را به صلح فراخواند از آن روی برمتاب که خوشنودی خدا در آن نهفته است. 

به قول جبران خلیل جبران به عقیده من علی مال آن زمان نبود به این معنی که آن زمان مال علی نبود یعنی آن زمان ارزش علی را نداشت . علی را به شهادت رساندن چون تاب تحمل اجرای اندیشه های حکومت داری علی را نداشتند در حکومت علی نه از پست دادن به داماد و فرزند خبری بود نه از برتری رزمندگان جنگ احد و خندق و سابقونی چون طلحه و زبیر، نژادها با هم برابر و افراد فراتر از عقاید دیده می شدند .نه می شد بیت المال را حیف و میل کرد و نه امیری می توانست در بصره و مصر به میل خود حکومت کند و مصونیت داشته باشد. برادر خود حتی اگر عقیل باشد از هیچ رانتی بهره نمی برد . علی را باید شهید می کردند چون جامعه تحمل نظم و مانیفست حکومت داری علی را نداشت . علی را اینگونه به جامعه خویش بشناسیم نه فقط با شمشیر ذوالفقارش و کندن درب خیبر ، اندیشه های علی قویتر از زور بازوانش بوده اند. 

 

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 1 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 1
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

paksiratmajid@gmail.com سه‌شنبه , 14 ژانویه 2025 - 21:23

احسنت جالب بود